Thursday, 17 July 2014

Sejarah di Sebalik Nama-nama Jalan di Sarawak (Bandaraya Kuching)

SEJARAH DI SEBALIK NAMA-NAMA JALAN DI SARAWAK (BANDARAYA KUCHING)



Sudah menjadi lumrah bagi setiap negara mahupun negeri menamakan jalan-jalan ataupun lorong ataupun daerah di dalam jajahannya mengikut sejarah ataupun nama mereka yang menjadi ikon bagi satu-satu tempat dan ini tidak terkecuali dengan Sarawak Bumi Kenyalang. Jika diimbau nama-nama jalan yang terletak di Bandar-bandar besar seperti di Kuching, Sibu, Bintulu dan bahagian-bahagian yang lain di Sarawak ianya juga mempunyai sejarahnya sendiri. Inilah artikel daripada Borneo Oracle untuk kali ini yang diberi tajuk Sejarah Di Sebalik Nama-nama Jalan di Sarawak dan untuk siri 1 akan dimulai dengan Bahagian Kuching dan seterusnya siri-siri yang lain akan mencakupi bahagian-bahagian yang lain di Sarawak Bumi Kenyalang. Ianya mungkin hanya mencakupi sebahagian kecil daripada nama-nama jalan di Sarawak namun biarlah kita mengingatinya dengan mengetahui sejarahnya secara sepintas lalu agar ianya tidak hanya sekadar pada nama sahaja.

Jika kita mengimbau kepada sejarah nama-nama jalan dan ternyata nama-nama jalan di seluruh Bandar-bandar utama Sarawak juga mempunyai kesinambungan kepada ikon-ikon sejarah semasa Sarawak dibawah Kesultanan Brunei Darussalam dan juga sewaktu tertubuhnya Negara Sarawak dibawah Rajah Brooke.

Jalan Muda Hashim , Kuching - Dinamakan bersempena dengan ikon sejarah Pengiran Muda Hashim yang merupakan bapa saudara kepada Sultan Omar Ali Saifudin II iaitu pemerintah Brunei Darussalam, Ayahanda saudara Sultan Omar Ali ini telah dihantar ke Sarawak pada tahun 1835 bagi meleraikan pemberontakan ke atas pemerintahan Pengiran Indera Mahkota, Gabenor Sarawak yang dikatakan tidak mengamalkan pentadbiran yang baik di Sarawak. Beliaulah yang telah memohon bantuan Sir James Brooke seorang pengembara Eropah untuk membantu beliau di dalam pemberontakan tempatan di Sarawak.

Jalan Badruddin , Kuching – Dinamakan bersempena dengan seorang lagi ikon sejarah Kesultanan Brunei Darussalam iaitu Pengiran Badruddin yang merupakan saudara tiri kepada Pengiran Muda Hashim. Beliau dikatakan seorang yang amanah dan jujur di dalam tugasnya. Bersahabat baik dengan Sir James Brooke sehingga memungkin Pengiran Badruddin menerima satu hadiah daripada Sir James Brooke iaitu sebentuk cincin yang mempunyai mohor nama Sir James Brooke dan sekiranya ada musibah yang berlaku kepada Pengiran Badruddin, beliau hanya perlu menghantar kepada Sir James Brooke dan bantuan daripada Sir James Brooke akan tiba kepadanya. Namun begitu keakraban keduanya ini tidak disenangi oleh Sultan Brunei sehingga menyebabkan beliau dipanggil semula kembali ke Brunei dan akhirnya satu komplot untuk menghapuskan Pengiran Badruddin dan seluruh keluarganya telah dilakukan kerana dikatakan bersekongkol dengan seorang bangsa Eropah. Walaupun dikatakan Pengiran Badruddin telah berjaya menghantar cincin kepada Sir James Brooke pada 5 April 1846 tetapi bantuan daripada Sir James Brooke tidak tiba tepat pada masa kerana pada malam itu juga keseluruhan keluarga Pengiran Badruddin telah menemui ajal di Brunei Darussalam.

Jalan Patinggi Ali , Kuching – Siapa tidak kenal dengan ikon sejarah ini iaitu Datu Patinggi Ali antara mereka yang bertanggungjawab di dalam pembinaan masjid pertama di Kuching. Hasil daripada sumbangan keluarga Datu Patinggi Ali tersergam sebuah masjid yang menjalani proses pembinaan dari tahun 1848 dan siap sepenuhnya pada 1858. Datu Patinggi Ali bukannya seorang yang biasa kerana beliau sebenarnya dikatakan berasal daripada keturunan diraja dari Minangkabau. Beliau juga merupakan pemimpin masyarakat Melayu Sarawak yang sama-sama berjuang melawan penindasan yang dilakukan oleh pentadbiran Tengku Indera Mahkota. Berkat keberanian dan kesungguhan Datu Patinggi Ali, dia amat dihormati oleh Rajah Brooke sehingga memungkinkan beliau diambil sebagai Penasihat kepada pentadbiran Rajah Brooke di Sarawak. Datu Patinggi Ali gugur sebagai pahlawan dan wira Bangsa Sarawak sewaktu memimpin tentera Negara Sarawak di dalam satu pemberontakan tempatan yang dinamakan Perang Patusan pada tahun 1844.

Jalan Ajibah Abol , Kuching – Usah difikirkan bahawa ini adalah nama seorang lelaki kerana nama jalan ini diambil bersempena dengan nama seorang wanita besi Melayu Sarawak. Datuk Ajibah Abol adalah satu-satunya menteri wanita yang diangkat menjadi menteri di dalam Kabinet Sarawak pada tahun 1972. Ketokohan wanita besi ini bukan sahaja sebagai menteri wanita pertama malah beliau adalah antara wanita Melayu Sarawak yang bangun menonjolkan diri sewaktu berlakunya Anti Penyerahan pada tahun 1946. Kerana ketokohan beliau maka pada tahun 1970 beliau telah memenangi pilihanraya umum dibawah tiket Parti Pesaka Bumiputera Bersatu. Menteri pertama wanita Sarawak ini meninggal dunia pada tahun 1973 dan pengiktirafan sebagai wanita Sarawak pertama yang dikurniakan Panglima Negara Bintang Sarawak menyerlahkan ketokohan beliau sebagai ikon sejarah wanita di Sarawak.

Jalan Bampfylde , Kuching – Dinamakan bersempena dengan seorang pegawai Kerajaan Negara Sarawak iaitu Sir Charles Bampfylde yang berkhidmat sebagai Residen Kuching dan berkhidmat dari tahun 1875 hingga 1903. Uniknya Sir Bampflyde ini adalah beliau dikatakan orang yang telah menyelamatkan Rajah Charles Brooke daripada mati lemas di Sungai Rejang apabila kapal yang dinaiki oleh Rajah Charles karam akibat kerosakan mekanikal. Sesungguhnya Rajah Charles terhutang nyawa kepada beliau sebenarnya.

Jalan Crookshank , Kuching – Dinamakan bersempena dengan seorang sepupu kepada Keluarga Brooke iaitu Arthur Chichester. Berkhidmat dengan Perkhidmatan Awam Negara Sarawak pada tahun 1845 hingga 1873. Dikatakan kerana keinginan beliau untuk membuat eksplorasi ke atas Negara Sarawak pada masa itu, beliau sanggup menerima gaji sebanyak 20 dollar Sarawak daripada sepupunya sendiri. Beliaulah sebenarnya yang berkerja kuat di dalam pembinaan Kubu James yang pada asalnya dibina di Skrang pada tahun 1849 dan seterusnya kerana hampir musnah akibat hakisan telah dipindahkan ke Sri Aman dan dinamakan Kubu Alice.
Jalan Deshon , Kuching – Dinamakan bersempena dengan seorang pegawai kerajaan yang berkhidmat dengan Kerajaan Negara Sarawak pada tahun 1876 – 1904 iaitu Henry Fitzgibbon Deshon. Ketika wabak Taun melanda Negara Sarawak pada 1902 dan ketika itu beliau mengetuai satu ekspedisi yang dinamakan Ekspedisi Ulu Ai yang mana daripada 12,000 tentera Negara Sarawak hampir 2,000 yang menjadi korban wabak taun. Namun begitu beliau tidak menyerah malah meneruskan ekspedisi sehinggalah tertangkapnya Bantin namun begitu hanya menghukum buang daerah kepada Bantin. Beliau sempat menjadi Residen Kuching sebelum bersara.

Jalan Ellis , Kuching – Dinamakan bersempena dengan seorang Penguasa Jabatan Kerja Raya Dan Ukur Kerajaan Negara Sarawak iaitu HD Ellis yang berkhidmat dari tahun 1897 sehingga 1907. adalah penguasa Kerja Raya dan Ukur. Beliau yang memberi idea dan bertanggungjawab di dalam pembinaan penambaikan di Bandar Kuching pada waktu itu lebih-lebih lagi pembinaan benteng ombak di Jalan Gambier yang mana ketika itu telah terhakis dengan teruk akibat daripada arus yang deras daripada Sungai Sarawak. Sekiranya tiada idea beliau di dalam pembinaan benteng itu sudah tentu Bandar Kuching sekarang mungkin sudah kehilangan dengan sebuah lagi kawasan yang amat sinonim di dalam kalendar sejarah Sarawak iaitu Jalan Gambier.

Jalan McDougall, Kuching - Dinamakan bersempena dengan seorang mubaligh Kristian yang bernama Francis Thomas McDougall yang juga seorang doktor yang terlatih di dalam ilmu perubatan. Beliau telah mengetuai missionary kristian di Negara Sarawak atas jemputan Rajah Brooke pada tahun 1846. Di ketika Kuching ditawan oleh Kongsi Mau Shan pelombong emas dari daerah Bau, di gereja yang dibuka oleh Francis Thomas McDougall inilah tempat para penjawat awam berbangsa Eropah yang bekerja di pentadbiran Sarawak Kingdom memohon perlindungan daripada dibunuh dan diserang oleh pelombong-pelombong emas yang mengamuk.

Jalan Power, Kuching - Jalan ini sebenarnya adalah satu jalan yang unik suatu ketika dahulu kerana disinilah terletaknya pasaraya yang pertama wujud di Kuching yang dikenali sebagai Electra House. Dan disinilah permulaannya jalinan keretapi Negara Sarawak yang mana 2 gerabak keretapinya yang bernama Bulan dan Bintang memulakan perjalanannya sehingga ke Batu 10. Oleh kerana disini terletaknya pusat kepada ibukota Kuching suatu ketika dahulu maka dibinalah 2 pusat janakuasa elektrik berkuasa arang batu yang pertama di Kuching. Dan kerana itulah ianya dinamakan Jalan Power atau tenaga di dalam bahasa melayu.

Jalan Gambier , Kuching – Jalan Gambier terlalu sinonim dengan sejarah Sarawak dahulu kala. Dinamakan bersempena dengan nama pokok yang renek iaitu pokok gambir. Penghasilan daripada pengekstrakan daun pokok gambir ini boleh digunakan untuk pencelupan dan penyamakan kulit binatang untuk lebih bertahan lama. Ianya merupakan eksport utama Negara Sarawak pada tahun 1890an. Disinilah munculnya kulit pokok gambir atau yang lebih dikenali sebagai Gambir Sarawak yang terkenal untuk pencegahan sakit gigi dan gusi.

Jalan Green , Kuching – Satu-satunya nama jalan yang menggunakan contoh warna di Kuching. Sebenarnya nama jalan ini diambil bersempena dengan laluan rumput hijau yang sering digunakan oleh Rajah Charles Brooke untuk menunggang kuda. Laluan hijau ini memanjang lurus dan terus digunakan sehingga selepas Perang Dunia Kedua sehinggalah ianya dijadikan jalanraya yang dipanggil Jalan Green.

Jalan Carpenter, Kuching – Keseluruhan jalan ini sebenarnya mempunyai deretan kedai peniaga barangan emas yang agak terkenal di Kuching, Sarawak. Ianya dinamakan dengan nama Jalan Carpenter atau di dalam bahasa melayu “Tukang” yang bermaksud mereka yang pandai bertukang emas. Disinilah deretan pengusaha Cina Sarawak yang pakar bertukang menjadikan bijian emas daripada kawasan lombong emas di Bau dan dijadikan produk terakhir mereka seperti rantai emas, anting-anting emas, cincin emas dan banyak lagi dijual kepada pembeli yang berbilang bangsa di Kuching.

Jalan India, Kuching – Pada asalnya nama jalan ini adalah Jalan Keling iaitu merujuk kepada ramainya masyarakat India yang menjalankan perniagaan rempah ratus dan juga perniagaan runcit yang lain di kawasan ini. Pada tahun 1928 atas persetujuan Rajah Charles Brooke ianya telah ditukar kepada Jalan India atau India Street kerana maksud Keling itu tidak begitu baik menggambarkan keharmonian masyarakat majmuk di bumi Sarawak.

Jalan Padungan , Kuching – Ianya dinamakan bersempena dengan sebuah perkampung Melayu yang terbesar di Bandar Kuching suatu waktu dahulu iaitu Kampung Padungan. Rata-rata penduduk Kampung Padungan adalah penunggang-penunggang kuda ataupun pekerja ladang kuda untuk sebuah kelab lumba kuda yang satu-satunya ada di Negara Sarawak dahulu iaitu Padungan Turf Club. Disinilah seringkali pertandingan lumba kuda yang melibatkan tempatan atau antarabangsa diadakan. Sekarang ianya sudah tiada lagi dan perkampungan pun sudah mengecil bagi memberi laluan kepada pembangunan di kawasan setempat.

Inilah sekelumit sejarah tentang di sebalik nama-nama jalan di Kuching, Sarawak. Sememangnya banyak lagi nama jalan yang mempunyai sejarahnya yang tersendiri dan kerana ruang yang tidak mencukupi hanya inilah yang termampu Borneo Oracle paparkan. Sudah tentu ramai yang sering melintasi jalan-jalan yang ada di dalam artikel kali ini dan diharap ianya boleh mengimbau ingatan kita sebagai Bangsa Sarawak tentang sejarahnya. Tunggulah kemunculan siri kami yang seterusnya yang akan mencakupi Sri Aman, Sibu dan bahagian-bahagian lain di Sarawak kelak.


Credit to : Borneo Oracle (Facebook)

Monday, 14 July 2014

46 things you dont know about kuching

For Malaysians from Kuching, Sarawak, there’s a common stereotype that we live on trees or we are living in a third world city where cats roam the streets. The fact that Kuching is in Borneo, which is known for its natural habitat and the fact that Kuching sounds exactly like kucing  (which means ‘cat’ in the Malay language) certainly does not help.
If you’d like to know more about Kuching, the beautiful capital city of Sarawak, Malaysia, here are 46 interesting things for you, courtesy of Presstag.
kuching
1. Kuching is the first city in the country where motorists can ‘turn left when exit is clear’ legally! (Now started to be implemented in Putrajaya)
2. More than 50% of the houses in Kuching are semi-detached houses and bungalows, significantly more than any other Malaysian city.
3. There are more satellite dishes in the backyard of Kuching houses than other places combined together.
4. Most of the pretty girls in Kuching go out without make-up,wearing simple shorts, T-shirt, and japanese slippers.
5. Kuching is the city where the majority of families here have the motto ‘one person, one car’, and not ‘one family, one car’. When the children get their license, they will eventually have their own car. Form 5 students will drive to school on their own. Even when the fuel price hiked, the number of cars in a family will still remain the same.
6. Kuching’s roundabout is very big compared to other cities. It is nearly equivalent to 1 and a half football fields. They could even build dozens and dozens of houses inside the roundabout and plant thousands of trees in it.
kuching roundabouts
7. The people here often refer to locations in the city by using the word “mile”. Examples are 3rd mile, 4th mile, 5th mile, and so on.
8. Many shops in the cities start to close at around 6pm to 10pm at night.
9. Majority of the people in Kuching are more family-minded than money-minded.
10. Places that a tourist would most probably visit when they are at Kuching are Jalan Song (for the foods), Friendship park (for dating), Waterfront area (for the culture), cultural village (for the culture also), Damai Beach (for the beach), Santubong (for hiking), and various national parks (for the flora and fauna).
11. Foods that should not be missed when visit Kuching are the famous Kolo Mee, Mee Po, Kampua mee, Laksa Sarawak, Kek Batik/Lapis, Kueh Chap, 7th mile Teh C Peng, and most importantly, Tomato Mee.
kolomee
12. If you order fruit juices at food courts, prepare to face the curious and blurry expressions from the locals there. Why? Local people seldom order fruit juices in Kuching as they are quite expensive. Locals mostly ordered Teh C Peng or Teh C Special (a 3 layer tea drink).
13. Kuching has one of the most luxurious and largest state assembly building or DUN (Dewan Undangan Negeri) building. It’s almost like a palace.
Image Credit: Michael Boon
Image Credit: Michael Boon
14. The majority of people here are more civilized compare to other cities in Malaysia and most of them are very friendly.
15. Various languages are mastered by the locals here such as the Sarawak language, Iban language, Bidayuh language, Hokkien language, Mandarin language, Bahasa Malaysia, English, and so on.
16. Don’t be surprised if you see non-Malay speaking Iban/Sarawak language and Malays speaking mandarin. It’s a norm here.
17. Majority of local guys here have a tatoo on their body.
18. Do not expect all the long houses to be made of wood, built in the middle of the jungle, with no electricity and water, surviving with only a river stream nearby! It’s not true. Most of the long houses here are already developed and look like a long terrace house with abundant electricity and water supplies.
kuching longhouse
19. Most cars in Kuching are imported cars such as Porche, Mazda RX8, Nissan Skyline, Toyota, and Honda (this shows that the people here are quite rich). However, there are also a lot of Perodua Viva and Kancil (for rent and economic usage).
20. Kuching has lots of food courts and perhaps the highest(per sq feet) where muslims and non-muslim stalls are opened together. You can order satay and kolo mee and eat together (“Perpaduan” to the max here!).
21. In Kuching, you can go kayaking in the sea, caving, jungle trekking, mountain climbing, shopping, national park visiting, visiting border town market(Serikin-Indonesia/Malaysia) all within an hour’s journey. You can’t do that in other cities of Malaysia. You can’t do kayaking, mountain climbing, and jungle trekking in KL.
22. Kuching has a lot of churches.
23. Kuching is a city that has 2 Salvation Armies.
24. Kuching has a roundabout with a kindergarten and backpacker’s lodge (Transit point) in it.
25. Kuching has the most beautiful roundabout-flyover, called the Kenyalang Interchange.
26. Kuching has a place called Saberkas which is similar to Low Yat Plaza in KL which sells electronic gadgets.
Image Credit: Michael Boon
Image Credit: Michael Boon
27. Kuchingites’ childhood instant noodle is called the “Lee Fah Mee” and not Maggie Mee.
28. Kuching is where you can find “Whitelady” in almost all drink stalls (only Kuchingites will know what it is).
29. Kuching waterfront is where you can find “Gambir” sold legally everywhere (only Sarawakians will know what’s Gambir).
30. “Demak” brand motorcycles are produced in Kuching (that is why we have Demak Laut Industrial park).
31. In Kuching, KFC, Pizza Hut, and McDonalds are not easily found in shopping malls, instead there’s the homegrown fast food chain, Sugarbun.
kuching sugarbun
32. Kuching has a special complex at Kenyalang Park where pirated CDs/DVDs are sold and it seems to be legal.
33. Kuching is the only city in Malaysia which has two mayors (DBKU and MBKS).
34. Kuching people are usually lazy to walk, they will park their cars next to the coffee shop they patronize, preferably by the side of the tables they sit, even if it is illegal.
35. They are not addicted to Tutti Frutti or Baskin Robbins, but Kuchingites will go for a Sunny Hill Ice Cream on a hot day!
36. Kuching has a lot of mixed marriage couples! And they respect all types of religions! You can easily see Malays attending a wedding reception in a Catholic Church, or Chinese lepak-ing with Malays around.
37. The famous 3-layered tea was originated from 7th mile, Kuching.
kuching 3 layer tea
38. Kuching is the only place where Chinese-made Ais Kacang and Kolo Mee are commonly done by Malays (We have halal Kolo Mees here)!J
39. Kuching has a “Jalan Keretapi” without any signs of keretapi(which means ‘train’ in the Malay language).
40. You know what is “Terubok” and “Midin” if you have been to Kuching or Sarawak.
41. Kuching’s Oyster Pancake is extra-large and very crispy compared to other Oyster Pancakes.
42. Kuching has the most massage parlours per square km in Malaysia. You can normally find AT LEAST 20 ads of different massage parlours in a single page of the Chinese newspaper here.
43. In Kuching, the left lane is normally the faster lane. Please bear that in mind when you are driving around Kuching City.
44. In Kuching, there is no “wrong way” for your routes, because whichever direction you choose, it can still lead you to your destination. There are thousands of shortcuts here!
45. No matter how dirty Kuching is, please accept the fact that Kuching is the Cleanest City in Malaysia.
46. Kuching city was voted as one of the world’s healthiest cities, recognized and awarded by the United Nations (UN), World Health Organisation (WHO), and by the Alliance for Healthy Cities (AFHC).

Tuesday, 8 July 2014